maandag 10 november 2014

Gescheiden klassen, het nieuwe toekomstperspectief?

De Trouw opende afgelopen vrijdag met de opmerkelijke oproep van Wim Kuipers dat scholen moeten experimenteren met gescheiden lessen voor jongens en meisjes. Volgens Kuiper is dit een probaat middel tegen de achterstand van jongens in het onderwijs. ''We vinden het volkomen logisch dat leerlingen van dezelfde leeftijd bij elkaar in de klas zitten, maar leerlingen van hetzelfde geslacht bij elkaar plaatsen is taboe", zegt Kuiper. "Terwijl het goed zou zijn om dat voor bepaalde lessen te proberen."

Uit onderzoek is gebleken dat jongens vaker blijven zitten, minder vaak een diploma halen en hun studie gemakkelijker afbreken. Nieuwe inzichten in de neuropsychologie laten zien dat jongens en meisjes verschillen in hersenontwikkeling, leerstijl en motivatie. Het zou interessant zijn om te onderzoeken wat er gebeurt als je ze van elkaar scheidt. Moeten jongens en meisjes daarom in het voorgezet onderwijs gescheiden les krijgen?

Volgens Kuipers blijkt uit onderzoek dat er verschillen zijn in de ontwikkeling van de hersenen van jongens en meisjes, vooral in de leeftijd tussen twaalf en zestien jaar. Jongens staan dus op achterstand in het onderwijs. In het onderwijs moet hier rekening mee worden gehouden. Gescheiden taallessen kan een oplossing zijn voor de achterstand van jongens, omdat meisjes beter in taal zijn. Wanneer jongens zich in dat vak alsmaar met meisjes vergelijken, kan dat heel ontmoedigend voor ze zijn. Bij wiskunde geldt het omgekeerde, omdat het ruimtelijk inzicht bij jongens zich vaak sneller ontwikkelt dan bij meisjes.[1]

Jongens hebben tevens meer behoefte aan structuur. Ze kunnen in het algemeen beter presteren bij een klassieke vorm van kennisoverdracht, omdat ze minder goed zelfstanding kunnen werken. Jongens willen bovendien uitgedaagd worden. Ze moeten geprikkeld worden voor competitie. De meeste meisjes zijn daarentegen erg gemotiveerd en hebben een actievere werkhouding. Ook kunnen ze beter zelfstandig- en samenwerken dan jongens.

Een aparte klas voor jongens zou de sfeer en de aanpak ten goede kunnen veranderen, wat weer leidt tot een betere discipline en betere cijfers. Het feit dat jongens achterblijven bij meisjes geeft een sfeer waarin ook niet meer wordt verwacht dat jongens goed zullen presteren. In een gescheiden klas bestaat deze sfeer niet, wat zowel jongens als meisjes zal motiveren.

Kunnen jongens hun achterstand op het onderwijs niet gewoon in halen? Dit kan zeker, maar dan alleen in het hoger onderwijs. Het probleem is dat Nederland al vroeg wordt geselecteerd voor het niveaus van het middelbaar onderwijs. Het kan zo zijn dat jongens op dat moment hun talent nog niet voldoende hebben getoond. Wanneer jongens op een lager niveau terechtkomen, worden ze onvoldoende gestimuleerd en uitgedaagd en lopen ze de kans op hoger onderwijs mis.[2]

Kunnen meisjes, die het toch beter doen, zich niet aanpassen aan  een structuur die voor jongens nodig is? Dan zouden meisjes en jongens op hetzelfde niveau kunnen functioneren. Echter uit onderzoek blijkt dat meisjes beter presteren als hun zelfstandigheid gestimuleerd wordt. Deze oplossing zou dus ten koste gaan van de resultaten van meisjes.

Het is natuurlijk wel zo dat het heel motiverend is om deel uit te maken van een groep mensen die niet allemaal één manier van denken hebben. Door samen te werken worden zwakke punten aangevuld door anderen die ergens beter in zijn. Leerlingen worden op deze manier extra gestimuleerd om bepaalde stof te doorgronden en er op een andere manier naar te leren kijken. Echter de vraag is of dit ook bijdraagt voor meisjes. Een tussenoplossing zou daarom kunnen zijn om vakken als economie en filosofie wel gemixt te houden.

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat jongens op scholen achterblijven bij meisjes. Volgens inzichten uit de neuropsychologie heeft dat te maken met een verschil in hersenontwikkeling tussen jongens en meisjes. Het scheiden van klassen lijkt een goed middel om dit probleem op te lossen. Door gescheiden klassen kan de achterstand van jongens weggewerkt worden, kan ze meer structuur gegeven worden en zal ook de sfeer verbeteren. Uiteraard zijn er ook andere aanpassingen denkbaar, zoals het inhalen van de achterstand of het aanpassen van de onderwijsstructuur aan jongens. Bovendien zou je je kunnen afvragen of het niet goed is dat er in een groep verschillende mensen een andere manier van denken hebben. Maar deze oplossingen lijken niet optimaal voor jongens en meisjes. Daarom lijkt het verstandig om meisjes en jongens gescheiden les te geven.

[1] Nu.nl, 'Geef jongens en meisjes apart les', internet, 15 augustus 2011, http://www.nu.nl/binnenland/2589634/geef-jongens-en-meisjes-apart-les.html
[2]De Trouw, Jady Petovic, 'Met gescheiden lessen gaan we niet terug in de tijd', internet, 15 augustus 2011, http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/2875120/2011/08/29/Gescheiden-les-in-exacte-vakken-is-goed-voor-elk.dhtml